Lais van Marie de France

 

Proloog


Guigemar
Equitan
Le Fresne ('De Es')
Bisclavret ('De Weerwolf')
Lanval
Les Deux Amantz ('De Twee Geliefden')
Yonec
Laüstic ('De Nachtegaal')
Milun
Chaitivel ('De Vier Smarten')
Chevrefoil ('De Kamperfoelie')
Eliduc

Bretonse lais bestonden zeker voordat Marie de France ervoor koos de thema's die ze van Bretonse minstrelen hoorde om te zetten in poëtische verhalen in verzen in de volkstaal, maar ze was mogelijk wel de eerste die een nieuw genre van de lai in narratieve vorm presenteerde. De Lais vormen een verzameling van 12 korte verhalende gedichten geschreven in achtlettergrepige verzen die waren gebaseerd op Bretonse of Keltische legendes, die deel uitmaakten van de mondelinge literatuur van de Bretoenen. 

De lais van Marie de France hadden een enorme impact op de literaire wereld. Ze werden beschouwd als een nieuw type literaire techniek, afgeleid van de klassieke retoriek en doordrenkt met zulke details dat ze een nieuwe kunstvorm werden. Haar lais variëren in lengte van 118 (Chevrefoil) tot 1184 regels (Eliduc), en beschrijven vaak hoofse liefde verstrikt in driehoeksverhoudingen met avontuurlijke verhalen, doorweven met Keltische magie.

Marie de France (fl. 1160-1210) was een Franse dichteres uit de twaalfde eeuw en tevens de eerste vrouwelijke dichter in het Westen die in de volkstaal schreef. 

Haar korte verhalen in verzen,  "Lais van Marie de France" genoemd, zijn een bewerking in de langue d'oïl van 'la matière de Bretagne' - legenden en liederen, oorspronkelijk gezongen door Franse jongleurs in de periode 1150-1250.  Tijdens haar leven kenden dergelijke verhalen groot succes aan alle hoven van Frankrijk en Engeland. Haar op Aesopus geïnspireerde fabels werden zelfs van de twaalfde tot de achttiende eeuw onafgebroken gelezen, dankzij een karakteristieke levendigheid die vooral door La Fontaine werd nagebootst. De romantische beweging en de rage voor de studie van het Oudfrans leidden  in de 19e eeuw tot de herontdekking van Marie de Frances navertellingen van Bretonse verhalen, die vandaag de dag gerekend worden tot de Franse klassiekers.